Kuzey Afrika ülkelerinden olan Cezayir önceleri Beni Hafz devletine aitti. Devletin güçsüzlüğünden ve zayıf idaresinden yararlanan İspanyollar, 1509 yılında Cezayir'i aldılar. Bu sıralarda Akdeniz'de korsanlık yaparak etrafa dehşet veren Baba Oruç ile kardeşleri Hızır (Barbaros) ve İshak Reyis'ler, zaten daima savaştıkları ve korkuttukları İspanyollardan geri aldılar Cezayir'i. Baba Oruç kendi adına burada bir hükümet kurdu. (1516)
Araplarla yaptıkları bir savaş esnasında Baba Oruç'la İshak Reyis'in ölmeleri üzerine, Barbaros Cezayir'i tek başına idare etmek mecburiyetinde kalır. Sık sık İspanyollarla karşılaşır, yener. Fakat bunun böyle gidemeyeceğini anlayan Barbaros, o sıralar Mısır'ı almış olan Yavuz'un himayesine girmek istediğini belirtir. Buna pek sevinen Yavuz Sultan Selim, O'na ikibin yeniçeri ile kıymetli bir kılıcı armağan olarak gönderir. Barbaros memleketi, bağımsız bir hükümet gibi idare eder, adına paralar bastırır.
Osmanlı-Avusturya savaşları başlayınca, Avusturyalılar denizden de savaşarak Osmanlıları zor durumda bırakmak istedi. Bunun üzerine, Kanuni hem Akdeniz'de yeniden egemenliği sağlamak ve hem de Fransa'ya denizden yardım edebilmek amacıyla Barbaros'u İstanbul'a davet ederek kendisine Kaptan-ı Derya'lık verdi. Bu tarihten sonra Cezayir eyalet olarak kabül edilip beylerbeyliğine de Barbaros verildi. Cezayir'in bizim elimize geçiş hikayesi böyle.
Eskiden beri Cezayir'de gözü olan Fransızlar, Osmanlıların 1828 yılında Ruslarla savaşmasını fırsat bilerek, Cezayir'e asker çıkardılar. Burada uzun ve kanlı savaşlar oldu. Anadolu'dan gelen binlerce askerimiz buralarda şehid oldu.
Cezayir, Anadolu insanında büyük üzüntüler yaratmıştır. Burada ölen binlerce gencimize, elden çıkan güzelim ülkeye Anadolu'nun en batısından en doğusuna kadar her yerde ağıtlar yakılmıştır. Bursa'dan Bitlis'e kadar her ilimizde Cezayir'in anısına türküler söylenip, halaylar çekilir.
Kaynak: Folklor ve Türkülerimiz - Mehmet Özbek |
"Cezayir'in Ufak Tefek Evleri"
Cahit Öztelli Diğer Türküleri